Zot van schema’s als ik ben, heb ik van ergens onthouden dat
een mens zijn kar doorgaans wordt getrokken door volgende vier emoties: woede,
angst, verdriet en vreugde. De menner op de bok van de koets is onze ratio.
Wel, hij heeft het druk, mijn menner.
Is Ratio, de menner, niet al te bedreven in het vak of vallen
mijn paarden moeilijk te leiden? Woede probeert zelden op kop te lopen, maar kijkt
wel geregeld opzij naar wat Angst en Verdriet doen en laat zich daardoor opjutten.
Dan laat hij zijn hoofd wat zakken, strekt lichtjes de nek en wil enkel vooruit.
Angst spreidt de neusgaten, gooit het hoofd achterover, rolt met de ogen, licht
de voorbenen op, zakt licht door de achterbenen en werpt dan het gewicht van zijn
hele voorhand in de strijd. De strijd tegen de kracht die Verdriet laat
blijken. Verdriet kijkt niet meer door zijn glazige, open ogen, laat niet meer
op zich inwerken wat door zijn oren komt. Hij rent en rent, door en door en
door, als een machine.
Vreugde lijkt helaas te denken, dat de koets zo ook wel
vooruit gaat, zonder zijn verwoede pogingen om de snelste te zijn. Vreugde
lijkt niet competitief … Kan Vreugde zijn neus enkel eens voorbij de anderen
krijgen, als mijn menner Ratio hen ingetoomd krijgt? Neen, neen, neen! Vreugde
kent hen! Vreugde weet dat Angst een krachtig dier is, wiens energie met vlagen
komt en gebruikt kan worden. Vreugde weet dat Woede op Angst let en het van hem
overneemt als Angst het schuim op de flanken of lippen heeft staan. Vreugde
weet dat Verdriet een constante is op wie je kunt rekenen, al weet Verdriet dat
niet en hebben Angst en Woede de goedhartigheid om zijn werk geregeld te
verlichten. Vreugde houdt hen in de gaten, ziet hun samenwerking en loopt
gestaag mee, om af en toe, slechts héél af en toe, als de anderen compleet door
zichzelf afgejakkerd hun eigen kracht niet meer kennen, zijn breidel te negeren
en helemaal paard te zijn.
Ratio heeft de teugels in de hand. Maar hij is slechts een
man, kan zich qua kracht niet met hen meten en moet het stellen met vertrouwen.
Dat vertrouwen wordt gesterkt of gekelderd door hun gedrag. Hun gedrag wordt
mee door hem beïnvloed. Maar vergeet ook de omgeving niet. Als uw paarden
lastig te mennen blijken, vergeet dan de omgeving niet. Uw menner is maar een
man. De omgeving is alles daarbuiten. Leven is doorrijden. Hagel doet zeer, hoe
goed de teugels ook gevierd worden.
