Iemand vertelde me onlangs voorstander te zijn van een vergoeding voor ouders die er bewust voor kiezen om niet (meer) uit werken te gaan en in de plaats daarvan thuis te blijven om voor één of meerdere kinderen te zorgen. Dat zou mensen moeten stimuleren om een warm nest, een echte thuis, een kwalitatieve opvoeding te voorzien. En ja hoor, ik zie dat best een positief effect hebben ... op een klein deel van de ouders hun aanpak.
Wat ik me bij zulk 'voorstander zijn' dan meteen afvraag, is of diegene die daarvoor oppert al wel heeft nagedacht over de praktische invulling daarvan, over de rechtvaardigheid, over de diepgaande waarde van zo'n 'oplossing'.
De praktische invulling ...
Ik krijg een kind, ik zeg mijn job op of zoek er gene en ziezo, ik krijg een vergoeding die gelijkstaat aan het bestaansminimum? Zo simpel?
Wat met de oorspronkelijke bedoeling van die vergoeding? Wat als ik geen warm nest creëer? Wat als ik dat niet kan, omdat ik daar mentaal niet toe in staat ben? Wat is trouwens 'een warm nest'? Wie gaat dat bepalen? Wat als mijn idee over 'een warm nest' verschilt van wat bepaald werd? Word ik mijn vergoeding ontnomen als ik mijn kind bijbreng dat het nu en dan moet wachten eer het respons krijgt? Wordt mijn nest met andere woorden als koud aanzien, als ik mijn kind voorbereid op de wereld van volwassenen waarin we van een hoop frustraties bespaard blijven als we wél geleerd hebben, dat we nu en dan moeten wachten? Of word ik niet meer betaald als ik precies dát niet aan mijn kind kan aanleren, omdat ik het zelf nooit werd bijgebracht?
Ik ga geen ellenlange lijst voorbeelden geven van kwesties die van ontzettend groot belang zijn inzake de kwaliteit van een opvoeding. Niet dat 't me niet aanspreekt om dat te doen. Misschien een andere keer, als item op zich. Maar één zo'n punt, lijkt me hier al voldoende om aan te tonen dat controle zou impliceren dat we allemaal dezelfde mening of in de praktijk dan toch alleszins dezelfde aanpak zouden hanteren. En ja, dat zou enerzijds een goede zaak kunnen zijn. Anderzijds is dat evengoed een ontzettend grote beperking van de mensenrechten. Of overdrijf ik volgens jullie wat die controle betreft? Zou ze moeten beperkt blijven tot toezicht op het naleven van de wetten omtrent de fundamentele rechten van het kind? Dan zeg ik u, dat die controle er altijd en overal moet zijn! Ook zonder dat er sprake is van een vergoeding. Dat dit eisen zijn die aan iedere ouder worden gesteld. Wanneer het toezicht op de opvoeding door een vergoede, bewust thuis blijvende ouder niet groter is, is ze bijgevolg gelijkwaardig aan onbestaande.
In Duitsland is/was het zo dat een moeder tot de schoolgaande leeftijd van haar kind inderdaad vergoed werd. Er worden/werden geen eisen gesteld aan ouders, buiten diegene die sowieso binnen de wetten rond kinderbescherming vastgelegd zijn. Daar heeft het systeem op zich in elk geval niet voor warme nesten kunnen zorgen.
De sociale zekerheid steekt in dat land trouwens sowieso anders in elkaar dan in België. Een uitkeringsgerechtigde ouder met een niet schoolgaand kind heeft hier bij ons doorgaans minder snel een schorsing te vrezen dan anderen. Het grote verschil tussen de situatie zoals ze nu is en het bestaan van zo'n vergoeding zit hem in de praktijk - in geval we het louter financieel en los van enige controle, noch op vlak van opvoeden, noch op het terrein van werk zoeken bekijken - in het niet zelf mogen opzeggen van de job die men zou hebben.
Wat als we inderdaad geen controle voorzien, de hoog in het vaandel gedragen vrijheid respecteren en vertrouwen op de goede bedoeling van betreffende ouders? Dan stel ik me weer de vraag:"Wat als mijn mening sterk verschilt van die van het overgrote deel van de maatschappij?". Het nest dat ik wil maken, komt dan niet overeen met het beeld dat daarover doorgaans heerst. Heeft diezelfde maatschappij dan het doel dat zij vooropstelde toch bereikt? Indien zij zich tevreden stelt met het gedeeltelijk scheppen van een mogelijkheid wel. Indien zij het initiatief pas geslaagd acht als het doel - naar haar normen - effectief bereikt wordt helaas niet.
Rechtvaardigheid ...
Hoeveel van de taken die van een ouder worden verwacht dat hij of zij die uitvoert, worden ook door een kinderloze vervult? Hoeveel duurt het langer om een warme maaltijd te bereiden voor één volwassene én een kind dan zonder? Hoeveel meer tijd wordt gespendeerd met vullen van een wasmachine, poetsen van de vloer en lappen van de ramen? Of zeggen jullie me dat zo'n thuiszorgende ouder 38 uur per week exclusief aan het kind zal besteden? En zal de ouder de taken die een kinderloze evengoed heeft, verschuiven naar overblijvende tijd zoals een voltijds werkende doet? Tuurlijk niet! En dat zou ook absurd zijn, omdat het noch voor het rendement binnen het huishouden, noch voor het kind voordelig zou zijn. Zonder de avonduren en weekends mee te rekenen al 38 u/week volop aandacht!! Welk fysisch en psychisch gezond kind zou dat ten goede komen?!
Met andere woorden, een heel groot deel van de tijd zou door zo'n ouder gespendeerd worden aan taken die werkenden onbetaald moeten uitvoeren. Leg mij uit hoe dát te verdedigen valt!
Maar ik erken dat een ouder die het 'goed' wilt doen méér werk heeft. Daarom vraag ik me af of een vergoeding per kind niet beter zou zijn. Niet even groot als het bestaansminimum. Neen, eerder zo ongeveer in verhouding met het extra werk dat een kind meebrengt. Maar oooh! Juist!! Dat bestaat al!! Het heet 'kinderbijslag'.
En ja, voor één kind jonger dan 6 jaar, bedraagt dit slechts € 125,86 per maand. Deel dat door € 10 (een relatief verdedigbaar bedrag om te verdienen per uur) en er blijken slechts 12,5 uurtjes gedekt. Schromelijk veel te weinig voor wie er werk van wil maken én voor elk uur betaald wil worden. Maar ... € 180,65 per maand voor een tweede kind. Want als je al ervaring hebt, kost opvoeding je meer tijd?! Ik stel me fameus vragen bij de peilers waarop die verdeling gebaseerd is en geef toe: het systeem moet herzien worden! Want ...
de diepgaande waarde van zo'n 'oplossing'
"Kinderbijslag dient niet om dat bijkomend werk te vergoeden! Dat dient om de hoge kosten die een kind meebrengt op te vangen!!" zullen velen opperen. Ik haal aan dat die kostendekking bij velen daarmee niet lukt en denk aan een alternatief voor verhoging of introductie van welke bijslag ook.
Ouders die meeloper zijn in de consumptie-maatschappij zullen veel meer te kort hebben om die kosten te dekken dan wie tegen de druk van buitenaf bestand is. Wie ervoor kiest om thuis te blijven voor de kinderen, moet die dat doen om hen ook weer te leren meelopen in de grotendeels op materieel bezit gerichte samenleving? Is een warm nest er één met hoogpolig luxe-tapijt in alle kamers?! Hoort warmte niet net een wapen te zijn tegen de vlucht in verhandelbare diensten en goederen?
En als we dan een vergoeding geven aan zo'n ouder, is dat dan wel het ideale signaal, de beste wegwijzer naar waar we heen willen als we over een degelijke opvoeding spreken? Kunnen we het geld dat we aan een vergoeding zouden spenderen niet beter investeren in bewustmaking van ouders? Zouden we met die bewustmaking niet al starten van in het onderwijs en wel vanaf het prille begin?
Zou het kunnen dat ouders die nu al in staat zijn hun kind effectief warmte en wapens tegen de kilte van 'dingen' te bieden, zo'n bijkomende vergoeding niet vragen of zelfs niet nodig hebben?
Ik bedoel maar ... Wat willen we zeggen? Een kind grootbrengen is een dienst verkopen aan die kleine mens die je hier net gezet hebt? Of willen we liever dat een ouder dat ziet als een gelegenheid om een mens zo goed mogelijk voor te bereiden op een leven waarin we de keuze hebben tussen 'streven naar vergoedingen voor alles wat we voor een ander doen, zodat we onszelf kunnen belonen met aankopen' en 'betaling in de vorm van een warme nest vanbinnen'?
Ik weet zeker dat de voorstander het goed bedoelde. Maar deze vragen wil ik toch even voorleggen.
up.jpg)
