Elke werkdag krijg ik van Lenthe KriQ een berichtje met de verklaring van een woord.
Vandaag gaat het over 'DOORWROCHT'
Het stukje etymologie dat er telkens bij komt, is 't leukste.
WOORDFEIT:
Ergens in de achttiende eeuw is in het Nederlands het werkwoord wrochten ontstaan. Dat is nieuw gevormd bij het voltooid deelwoord gewrocht, dat al wél bestond, maar dan als verouderde - en niet meer herkende - verledentijdsvorm van werken. Dat werkwoord had ooit de onregelmatige vervoeging wrocht - gewrocht, die enigszins vergelijkbaar is met brengen - bracht - gebracht en denken - dacht - gedacht. En daarbij is dan ook nog r-metathesis ('verspringing' van de r) opgetreden.
Doorwrocht is ontstaan als voltooid deelwoord van het werkwoord doorwérken: 'in allen dele grondig bewerken', zoals de grote Van Dale het omschrijft.
In mijn Waas' dialect wordt gezegd:
- bringen - brocht - gebrocht
- denken - docht - gedocht
En ... dat we blijkbaar een beetje achterop hinken in de taalevolutie-race óf dat we karaktervolle babbelaars zijn en wars van overbodige aanpassingen.
Waaslanders en anderen die met '-ocht' opgebrocht zijn, sta mij bij en verdedigt ons!
.
dragen - drocht - gedrocht? ;-)
BeantwoordenVerwijderenNee, ik ben zelf niet uit het Waasland afkomstig, dus dit is voor mij nieuw. Ik vind het wel grappig.
ahaaaa ... en ik was als kind altijd kwaad en wat ongerust ook als parent A aan parent B vroeg:"Hedde gij 't gedrocht?"
BeantwoordenVerwijderenlol, of heeft dat een levenslang trauma bij je achtergelaten?
BeantwoordenVerwijderenDan is je nieuwe postje misschien wel handig als therapie. ;-)